0 Paylaşımlar

Zaman zaman tiyatroda da mesela Papalık Kurumu gibi bir kurumun olması gerektiğini düşünmüşümdür. Örneğin 100 tane tiyatro kardinalinden kurulu bir yapı, bir meclis olsa ve bunlar tiyatroyla ilgili bazı kurallar koysalar ve bu kuralların ekümenik (evrensel) yaptırım gücü olsa…

Bütün tiyatro dünyasını kapsayan böyle evrensel kurallardan birisi de kostümler için konmalı bence. Maalesef bu konunun müthiş önemi ne ülkemizde ve ne de dünyada anlaşılmış değil. “Tiyatro Kardinalleri” diye adlandırdığım bu düşsel yapı şu kuralı koymalıdır: “Tiyatro oyunlarında kullanılan kostümler, oyun hangi çağa aitse o çağa ait olmalıdır!”

Son derece basit ama son derece önemli bir unsurdur bu! Bu mesele bir ayrıntı değil olayın özüdür! Geçenlerde bir Shakespeare oyunu seyrettim. Oyun tarihsel olarak 11. yüzyıl civarlarına denk düşmektedir. Oyundaki kostümler ise 20. yüzyıla denk düşmekteydi! 9 yüzyıllık küçük bir sapma yapılmış!!! Oyundaki bir karaktere baktım, bu karakter hiçbir şekilde bir İskoçya Kraliyet ordusunun askeri olarak durmuyordu, çok bariz bir şekilde Yugoslavya’daki bir partizan milis olarak duruyordu!… Shakespeare oyununda bir partizan! Bu oyuna nasıl konsantre olunabilir? İnsan ancak her an bir yerden sinyor Mussolini çıkacak diye bekleyebilir!..

Üzerine basa basa tekrar ediyorum, oyun hangi çağda oynanıyorsa kostümler mutlaka ama mutlaka o çağa, o zaman ait olmalıdır! Ciddiyet bunu gerektirir; oyuna saygı bunu gerektirir; seyirciye (daha doğrusu bilinçli seyirciye) saygı bunu gerektirir; doğru olanı yapmak bunu gerektirir!

İlgisiz kostümlerle oyun tabii ki oynanabilir ve sonunda da bu oyun kuvvetli bir alkış alabilir. Ama alkışlar gerçeği asla değiştirmez! Alkış yanlışa doğru katmaz, kötüyü iyiye çevirmez. Yanlış kostümlü oyun kötü oyundur ve boşa gitmiş bir emektir. Ben o oyunda asla 11. yüzyıl karakterleri görmedim, dediğim gibi bir takım Yugoslav partizanlar gördüm ve olay bitmiştir, oyun bütün etkisini yitirmiştir. Oyunculuk açısından da şöyle söyleyeyim, mesela bir kral ancak bir kral kıyafeti içerisinde oynanırsa bir anlam ifade eder, bir güç yaratır. Deri ceketli bir kralı kral olarak seyirciye sunsanız bile o kral değildir, deri ceketle konuşan biridir sadece!..

Mehmet Murat ildan

TİYATRO KARDİNALLERİ